Juridisch Advies
De drie meest gestelde vragen over werken in Corona tijd.
In Corona tijd hebben werkgevers plotseling te maken gekregen met wijzigingen in hun omzetten: er was onverwacht minder werk, de leveringen/bestellingen bleven achter, er waren veel zieken en werknemers die vanwege Corona in quarantaine thuis moesten blijven.
Wat mag en wat mag niet?
1. Eenzijdig besluiten tot loonsverlaging of wijzigen van andere arbeidsvoorwaarden
Kan de werkgever de werknemer verplichten loon in te leveren omdat het vanwege de Corona crisis slechter gaat met het bedrijf, als de werknemer het daar niet mee eens is?
Loon is een primaire arbeidsvoorwaarde die volgens rechters niet eenzijdig gewijzigd kan worden. De Rechtbank Amsterdam vond een enkele verwijzing naar Corona geen reden om een salarisverlaging zonder toestemming van de werknemer toe te staan.
Naarmate de crisis langer duurt zouden rechters echter soepeler kunnen worden ten aanzien van eenzijdige wijzigingen van andere arbeidsvoorwaarden.
Soms is in de arbeidsovereenkomst opgenomen dat de werkgever eenzijdig tot wijziging van arbeidsvoorwaarden mag overgaan. Dat heet een zogenaamd “artikel 613 beding”, naar het artikel in het Burgerlijk Wetboek in boek 7. Eenzijdig aanpassen mag alleen als de belangen van de werkgever zo zwaarwichtig zijn dat de belangen van de werknemer daarvoor in redelijkheid moeten wijken.
Is zo’n beding niet opgenomen, dan moet de werkgever aantonen dat er wijzigingen zijn die noodzaken tot aanpassing van de arbeidsvoorwaarden. Hij moet als goed werkgever dan wel een redelijk alternatief aanbieden; werknemers moeten vanuit hun kant onder omstandigheden als goed werknemer instemmen, tenzij er sprake is van bijzondere omstandigheden in dat specifieke geval.
2. Loon doorbetalen bij ziekte van een werknemer of een gezinslid daarvan
Is de werknemer ziek, dan wordt het loon doorbetaald zoals ook buiten de Coronatijd het geval is (minimaal 70% van het laatst genoten loon, afhankelijk van de arbeidsovereenkomst of CAO). Maar is de werknemer ook ziek als zijn kind ziek is?
De werknemer kan dan zorgverlof aanvragen: in dat geval krijgt hij 70% van het gebruikelijke loon. Moet hij echter thuisblijven op grond van de RIVM richtlijn (omdat een gezinslid koorts heeft terwijl hij zelf niet ziek is bijvoorbeeld) en kan hij niet thuiswerken, dan moet de werkgever toch het loon doorbetalen.
Kan de werknemer preventief thuisblijven, terwijl er geen redenen voor zijn? Als er geen thuiswerkmogelijk is en de werknemer komt niet, geldt er geen loonbetalingsverplichting voor de werkgever.
3. Verplicht vakantie laten opnemen
Mag de werkgever de werknemer verplichten vakantiedagen op te nemen als er minder werk is?
Nee. Het feit dat er minder werk is, is een omstandigheid die voor rekening en risico van de werkgever komt. Er moet doorbetaald worden zonder dat vakantiedagen hoeven te worden ingeleverd. Dat is uiteraard anders als de werknemer zelf ook vakantiedagen wil opnemen. Soms mag de werkgever wel collectieve vrije dagen aanwijzen, maar dat moet dan geregeld zijn in de CAO of in de arbeidsovereenkomst.
Kan de werkgever een eerder goedgekeurde vakantiedag intrekken? Dat kan alleen als de bedrijfsvoering door het opnemen van die vakantiedag ernstig in de problemen komt. We zagen dat bijvoorbeeld in de zorg, op het moment dat er veel opnames waren in ziekenhuizen wegens Corona. De werkgever moet eventuele kosten als gevolg van de intrekking wel aan de werknemer vergoeden.
Heeft u andere vragen op het gebied van het arbeidsrecht of ontslag? We helpen u graag!
